Usługi certyfikacyjne i podpis elektroniczny po 1 lipca 2016r.

W dniu 1 lipca 2016 r. roku zaczną obowiązywać nowe przepisy rozporządzenia Unii Europejskiej o identyfikacji elektronicznej i usługach zaufania (eIDAS), regulujące m.in. kwestie wzajemnego uznawania bezpiecznych podpisów elektronicznych przez kraje Unii Europejskiej. W związku z tym wejdą w życie nowe przepisy, które w  odniesieniu do podpisu elektronicznego w polskim systemie prawnym zastąpią polską ustawę z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym. W przypadku usług certyfikacyjnych świadczonych przez krajowe centra certyfikacji z uwagi na fakt, iż są one zgodne z nowymi przepisami, będą one świadczone po 1 lipca 2016 r., praktycznie bez zmian.
    W dniu 28 sierpnia 2014 r. w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej opublikowane zostało rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym nr 910/2014 z dnia 23 lipca 2014 r. (tzw. rozporządzenie eIDAS). Rozporządzenie UE wraz z systemem aktów delegowanych i implementujących zastąpi dyrektywę 1999/93/WE w sprawie wspólnotowych ram prawnych dla podpisów elektronicznych oraz krajowe przepisy wszystkich państw członkowskich, w zakresie regulowanym rozporządzeniem eIDAS. Nowa regulacja wraz z aktami wykonawczymi oraz nowymi standardami ma podnieść poziom bezpieczeństwa usług zaufania, zwiększyć ich popularność wśród obywateli UE oraz ujednolicić przepisy obowiązujące w Państwach Członkowskich, aby zapewnić interoperacyjność i transgraniczność tych usług, w tym podpisu elektronicznego. Od 1 lipca 2016 r. w odniesieniu do podpisu elektronicznego w polskim systemie prawnym będą obowiązywały przepisy rozporządzenia eIDAS, które docelowo zastąpią polską ustawę z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym. Na tę sytuację prawną, odnoszącą się do podpisów elektronicznych, nie będzie miał wpływu termin przyjęcia, ani też brzmienie przepisów tworzonej obecnie polskiej ustawy o usługach zaufania, która reguluje inne kwestie wynikające z delegacji zawartych w rozporządzeniu eIDAS. Do chwili wydania nowej ustawy obowiązują nadal niesprzeczne z rozporządzeniem eIDAS oraz aktami wykonawczymi przepisy dotychczasowej ustawy o podpisie elektronicznym oraz wydane na jej podstawie rozporządzenia. Do chwili wydania nowej ustawy nadzór będzie nadal prowadzony przez ministra właściwego ds. gospodarki i ewentualne incydenty należy zgłaszać do Ministerstwa Rozwoju. Nowa ustawa przewiduje przeniesienie nadzoru do ministra właściwego ds. informatyzacji.  
    Struktura nowego certyfikatu         
Centra certyfikacji wydające kwalifikowane certyfikaty będą praktycznie bez zmian świadczyły swoje usługi certyfikacyjne po 1 lipca 2016 r., chociaż usługi te będą funkcjonować pod nową nazwą usług zaufania. Wszystkie kwalifikowane centra certyfikacji w Polsce po tej dacie będą wydawać certyfikaty, które będą miały taką samą strukturę i algorytmy, jak certyfikaty kwalifikowane wydawane przed 1 lipca 2016 r. Planowana zmiana w tym zakresie nastąpi z zachowaniem okresu przejściowego, który przewiduje projekt polskiej ustawy o usługach zaufania i nowy akt wykonawczy.   
    Skutek prawny podpisów elektronicznych           
Zgodnie z art. 51 ust. 1 eIDAS: ?Bezpieczne urządzenia do składania podpisu, których zgodność ustalono zgodnie z art. 3 ust. 4 dyrektywy 1999/93/WE, uznaje się za kwalifikowane urządzenia do składania podpisu elektronicznego na mocy niniejszego rozporządzenia?.
    Nie zachodzi zatem konieczność zakupu nowych kart lub zestawów do składania podpisu elektronicznego.  
W związku z art. 51 ust. 2 eIDAS: ?Kwalifikowane certyfikaty wydane osobom fizycznym na mocy dyrektywy 1999/93/WE uznaje się za kwalifikowane certyfikaty podpisów elektronicznych na mocy niniejszego rozporządzenia do czasu ich wygaśnięcia?.
    W związku z tym nie zachodzi również konieczność zakupu nowego certyfikatu kwalifikowanego.
Każdy podpis elektroniczny, który po 1 lipca 2016 r.: tworzony będzie za pomocą tych samych urządzeń i oprogramowania, które były używane do tworzenia bezpiecznych podpisów elektronicznych zgodnych z polską ustawą z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym oraz weryfikowany będzie: -   za pomocą kwalifikowanego certyfikatu podpisu elektronicznego wydanego po 1 lipca 2016 r. na mocy nowych przepisów (eIDAS) -   lub za pomocą kwalifikowanego certyfikatu wydanego przed 1 lipca 2016 r. na mocy obowiązującej wówczas polskiej ustawy o podpisie elektronicznym będzie mieć status kwalifikowanego podpisu elektronicznego w rozumieniu nowych przepisów (eIDAS) i wywoływać będzie skutek prawny równoważny podpisowi własnoręcznemu, czyli będzie mieć taki sam skutek prawny jak bezpieczny podpis elektroniczny weryfikowany za pomocą kwalifikowanego certyfikatu w rozumieniu polskiej ustawy o podpisie elektronicznym.           
    Ilekroć w ustawach jest mowa o bezpiecznym podpisie elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego certyfikatu kwalifikowanego należy przez to rozumieć kwalifikowany podpis elektroniczny w rozumieniu rozporządzenia eIDAS. Jednocześnie przypominamy, że urzędy administracji publicznej obowiązane są honorować kwalifikowane podpisy elektroniczne z innych państw Unii Europejskiej.